Luận
văn thạc sĩ kinh tế nông nghiệp của Trần Thị Thanh Xuân, 2007.
MỞ ĐẦU
.................................................. ..................................................
...... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................. .............................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................. ................................... 3
2.1. Mục tiêu chung .................................................. ......................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................. ......................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................ 3
3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài .................................................. .............. 3
3.2. Về không gian nghiên cứu .................................................. ....................... 4
3.3. Về nội dung nghiên cứu .................................................. .......................... 4
3.4. Về thời gian nghiên cứu .................................................. .......................... 4
4. Kết quả mong đợi .................................................. ........................................ 4
5. Bố cục của luận văn .................................................. .................................... 4
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........ 5
1.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu các nguồn lực ................................. 5
1.1.1. Khái niệm nghèo đói và nguồn lực .................................................. ...... 5
1.1.2. Tổng quan về mối quan hệ giữa nguồn lực và vấn đề nghèo đói
của hộ nông dân .................................................. ................................... 10
1.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................. ........................ 15
1.2.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu cơ bản ....................................... 15
1.2.2. Công cụ và kỹ thuật xử lý số liệu .................................................. ........ 16
1.2.3. Mẫu nghiên cứu .................................................. ................................... 21
1.3. Các chỉ tiêu sử dụng trong nghiên cứu .................................................. .. 21
1.3.1. Nhóm các chỉ tiêu đánh giá mức sống .................................................. 21
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả sản xuất của việc sử dụng các
nguồn lực trong hộ .................................................. ............................... 22
1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sản xuất của việc sử dụng các
nguồn lực trong hộ .................................................. .............................. 22
Chương 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .................................... 23
2.1. Điều kiện tự nhiên .................................................. .................................. 23
2.1.1. Vị trí địa lý .................................................. .......................................... 23
2.1.2. Địa hình địa mạo .................................................. ................................. 23
2.1.3. Khí hậu .................................................. ................................................ 24
2.1.4. Thủy văn .................................................. .............................................. 26
2.1.5. Các nguồn tài nguyên .................................................. .......................... 26
2.1.5.1. Tài nguyên đất .................................................. .................................. 26
2.1.5.2. Tài nguyên nước .................................................. ............................... 30
2.1.5.3. Tài nguyên rừng .................................................. .............................. 31
2.1.5.4. Tài nguyên khoáng sản .................................................. ................... 32
2.1.5.5. Tài nguyên nhân văn .................................................. ........................ 33
2.1.5.6. Cảnh quan và môi trường .................................................. ................ 33
2.1.5.7. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên và các nguồn lực ................... 34
2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Võ Nhai ......................................... 35
2.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế .................................................. ............... 35
2.2.2. Cơ sở hạ tầng .................................................. ....................................... 35
2.2.3. Lĩnh vực xã hội .................................................. ................................... 37
2.2.4. Tình hình dân số lao động .................................................. ................... 38
2.2.5. Nhận xét chung về thực trạng phát triển kinh tế xã hội ........................ 40
Chương 3: MỐI QUAN HỆ GIỮA NGUỒN LỰC VÀ ĐỜI SỐNG
KINH TẾ CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN ................................. 41
3.1. Thực trạng kinh tế xã hội của các hộ nghiên cứu .................................... 41
3.1.1. Thực trạng nghèo đói của các hộ điều tra ............................................. 41
3.1.2. Nguồn lực của các hộ .................................................. .......................... 42
3.1.2.1. Đất đai .................................................. .............................................. 42
3.1.2.2. Rừng .................................................. ................................................. 45
3.1.2.3. Nguồn nước .................................................. ...................................... 49
3.1.2.4. Nguồn lực con người .................................................. ........................ 50
3.1.2.5. Vốn .................................................. .................................................. . 54
3.1.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất của các hộ ............................................. 59
3.1.3.1. Hệ thống cây trồng, vật nuôi .................................................. ........... 60
3.1.3.2. Doanh thu từ sản xuất nông lâm nghiệp của các hộ .......................... 63
3.1.3.3 Chi phí cho sản xuất nông, lâm nghiệp của các hộ ............................ 65
3.1.3.4. Thu nhập từ sản xuất .................................................. ....................... 65
3.2. Quan hệ giữa nguồn lực và thu nhập của hộ ............................................ 67
3.2.1. Mô tả mối quan hệ .................................................. ............................... 67
3.2.2. Kết quả phân tích .................................................. ............................... 68
3.3. Các giải pháp đối với các nguồn lực để nâng cao thu nhập và xoá
đói giảm nghèo cho hộ nông dân .................................................. .......... 70
3.3.1. Các giải pháp chung .................................................. ............................ 70
3.3.1.1. Nâng cao kiến thức cho các hộ gia đình ............................................ 70
3.3.1.2. Tăng khả năng tiếp cận và kiểm soát các hộ nông dân với các
nguồn lực chủ yếu bao gồm đất đai, rừng, tín dụng, nguồn nước ....... 71
3.3.1.3. Tăng cường kiến thức về khoa học kỹ thuật và đội ngũ cán bộ
kỹ thuật nông nghiệp .................................................. ......................... 72
3.3.2. Các giải pháp cụ thể cho hộ nông dân .................................................. 72
3.3.2.1. Hỗ trợ vốn cho sản xuất .................................................. ................... 72
3.3.2.2. Xây dựng kết cấu hạ tầng .................................................. ................. 74
3.3.2.3. Phát triển ngành nghề phi nông nghiệp và nghề phụ ......................... 76
3.3.3. Kết hợp sử dụng hợp lý các nguồn lực của hộ đặc biệt là nguồn
lực tự nhiên. .................................................. ...................................... 76
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................. ......................... 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................. .......................... 83
PHỤ LỤC .................................................. .................................................. ... 87
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................. .............................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................. ................................... 3
2.1. Mục tiêu chung .................................................. ......................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................. ......................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................ 3
3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài .................................................. .............. 3
3.2. Về không gian nghiên cứu .................................................. ....................... 4
3.3. Về nội dung nghiên cứu .................................................. .......................... 4
3.4. Về thời gian nghiên cứu .................................................. .......................... 4
4. Kết quả mong đợi .................................................. ........................................ 4
5. Bố cục của luận văn .................................................. .................................... 4
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........ 5
1.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu các nguồn lực ................................. 5
1.1.1. Khái niệm nghèo đói và nguồn lực .................................................. ...... 5
1.1.2. Tổng quan về mối quan hệ giữa nguồn lực và vấn đề nghèo đói
của hộ nông dân .................................................. ................................... 10
1.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................. ........................ 15
1.2.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu cơ bản ....................................... 15
1.2.2. Công cụ và kỹ thuật xử lý số liệu .................................................. ........ 16
1.2.3. Mẫu nghiên cứu .................................................. ................................... 21
1.3. Các chỉ tiêu sử dụng trong nghiên cứu .................................................. .. 21
1.3.1. Nhóm các chỉ tiêu đánh giá mức sống .................................................. 21
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả sản xuất của việc sử dụng các
nguồn lực trong hộ .................................................. ............................... 22
1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sản xuất của việc sử dụng các
nguồn lực trong hộ .................................................. .............................. 22
Chương 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .................................... 23
2.1. Điều kiện tự nhiên .................................................. .................................. 23
2.1.1. Vị trí địa lý .................................................. .......................................... 23
2.1.2. Địa hình địa mạo .................................................. ................................. 23
2.1.3. Khí hậu .................................................. ................................................ 24
2.1.4. Thủy văn .................................................. .............................................. 26
2.1.5. Các nguồn tài nguyên .................................................. .......................... 26
2.1.5.1. Tài nguyên đất .................................................. .................................. 26
2.1.5.2. Tài nguyên nước .................................................. ............................... 30
2.1.5.3. Tài nguyên rừng .................................................. .............................. 31
2.1.5.4. Tài nguyên khoáng sản .................................................. ................... 32
2.1.5.5. Tài nguyên nhân văn .................................................. ........................ 33
2.1.5.6. Cảnh quan và môi trường .................................................. ................ 33
2.1.5.7. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên và các nguồn lực ................... 34
2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Võ Nhai ......................................... 35
2.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế .................................................. ............... 35
2.2.2. Cơ sở hạ tầng .................................................. ....................................... 35
2.2.3. Lĩnh vực xã hội .................................................. ................................... 37
2.2.4. Tình hình dân số lao động .................................................. ................... 38
2.2.5. Nhận xét chung về thực trạng phát triển kinh tế xã hội ........................ 40
Chương 3: MỐI QUAN HỆ GIỮA NGUỒN LỰC VÀ ĐỜI SỐNG
KINH TẾ CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN ................................. 41
3.1. Thực trạng kinh tế xã hội của các hộ nghiên cứu .................................... 41
3.1.1. Thực trạng nghèo đói của các hộ điều tra ............................................. 41
3.1.2. Nguồn lực của các hộ .................................................. .......................... 42
3.1.2.1. Đất đai .................................................. .............................................. 42
3.1.2.2. Rừng .................................................. ................................................. 45
3.1.2.3. Nguồn nước .................................................. ...................................... 49
3.1.2.4. Nguồn lực con người .................................................. ........................ 50
3.1.2.5. Vốn .................................................. .................................................. . 54
3.1.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất của các hộ ............................................. 59
3.1.3.1. Hệ thống cây trồng, vật nuôi .................................................. ........... 60
3.1.3.2. Doanh thu từ sản xuất nông lâm nghiệp của các hộ .......................... 63
3.1.3.3 Chi phí cho sản xuất nông, lâm nghiệp của các hộ ............................ 65
3.1.3.4. Thu nhập từ sản xuất .................................................. ....................... 65
3.2. Quan hệ giữa nguồn lực và thu nhập của hộ ............................................ 67
3.2.1. Mô tả mối quan hệ .................................................. ............................... 67
3.2.2. Kết quả phân tích .................................................. ............................... 68
3.3. Các giải pháp đối với các nguồn lực để nâng cao thu nhập và xoá
đói giảm nghèo cho hộ nông dân .................................................. .......... 70
3.3.1. Các giải pháp chung .................................................. ............................ 70
3.3.1.1. Nâng cao kiến thức cho các hộ gia đình ............................................ 70
3.3.1.2. Tăng khả năng tiếp cận và kiểm soát các hộ nông dân với các
nguồn lực chủ yếu bao gồm đất đai, rừng, tín dụng, nguồn nước ....... 71
3.3.1.3. Tăng cường kiến thức về khoa học kỹ thuật và đội ngũ cán bộ
kỹ thuật nông nghiệp .................................................. ......................... 72
3.3.2. Các giải pháp cụ thể cho hộ nông dân .................................................. 72
3.3.2.1. Hỗ trợ vốn cho sản xuất .................................................. ................... 72
3.3.2.2. Xây dựng kết cấu hạ tầng .................................................. ................. 74
3.3.2.3. Phát triển ngành nghề phi nông nghiệp và nghề phụ ......................... 76
3.3.3. Kết hợp sử dụng hợp lý các nguồn lực của hộ đặc biệt là nguồn
lực tự nhiên. .................................................. ...................................... 76
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................. ......................... 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................. .......................... 83
PHỤ LỤC .................................................. .................................................. ... 87
No comments:
Post a Comment