Awơi Nãi Tilơr là một trong những akhàt jucar Raglai mà đoàn cán bộ của Viện Nghiên cứu văn hoá Việt Nam phối hợp với nhóm nghiên cứu địa phương sưu tầm được ở Khánh Hoà trong khuôn khổ dự án Điều tra, sưu tầm, bảo quản, biên dịch và xuất bản kho tàng sử thi Tây Nguyên. Sau khâu sưu tầm, công việc cần tiếp tục là nghiên cứu để xác định tư cách sử thi của Awơi Nãi Tilơr nói riêng, akhàt jucar Raglai nói chung. Chúng ta có thể căn cứ trên những tiêu chí về loại hình sử thi mà lý luận Phương Tây đã tổng kết chủ yếu từ thực tiễn kho tàng sử thi Phương Tây nhưng không bắt buộc phải hoàn toàn lệ thuộc khuôn mẫu này. Bởi lẽ nếu bên cạnh sự tương đồng của những thành tố cốt lõi còn có những khác biệt, những sự xa chệch nhất định thì biết đâu chính những điểm “ngoại lệ” đó lại tiết lộ những nét độc đáo gắn với hoàn cảnh lịch sử - xã hội cũng bản sắc văn hóa đặc thù của từng dân tộc, biết đâu chính những điểm “ngoại lệ” đó lại là những bổ sung từ dữ liệu Phương Đông làm cho lý luận về sử thi của thế giới thêm đầy đủ, toàn diện? Bài viết này của chúng tôi giới thiệu Awơi Nãi Tilơr theo hướng đó, một hướng tiếp cận đòi hỏi xem xét akhàt jucar không chỉ như một thể loại văn học mà còn là một hiện tượng, một thành tựu trong văn hóa Raglai như một toàn thể.
Phan Thu Hiền, Trần Kiêm Hoàng
>> Tạp chí Văn hóa Dân gian, số 1-2009
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment