Những năm qua, nhờ có những chính sách đầu
tư, ưu đãi của Nhà nước, kinh tế vùng dân tộc và miền núi đã có sự tăng trưởng
và phát triển đáng kể, đời sống của người dân được nâng cao. Tuy nhiên, để giảm
nghèo có tính bền vững, vấn đề việc làm là nhiệm vụ cần phải tập trung giải quyết
trong thời gian tới.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2009, dân số nông
thôn ở nước ta là khoảng 60,4 triệu người, chiếm 70,4% dân số cả nước; lao động
nông thôn có khoảng 33,5 triệu người, trong đó lao động là đồng bào dân tộc thiểu
số ước khoảng 15 triệu người. Cũng theo số liệu thống kê, lao động nông thôn có
việc làm là khoảng 32,8 triệu người, trong đó lao động là đồng bào dân tộc thiểu
số hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm khoảng 90,6%; hoạt động
trong lĩnh vực công nghiệp, xây dựng là 5,3% và thương mại, dịch vụ là 4,1%.
Trong số lao động có việc làm ở nông thôn, có tới 70% làm việc cho gia đình, chỉ
có 30% làm công ăn lương; đồng bào dân tộc thiểu số làm việc cho gia đình là
88% và làm công ăn lương chỉ chiếm 12%. Nhìn chung, trình độ chuyên môn và văn
hóa của lao động là người dân tộc thiểu số chưa cao, ở vùng dân tộc và miền núi
tỷ lệ thanh niên dân tộc thiểu số có trình độ văn hóa cấp tiểu học vẫn chiếm tỷ
lệ đáng kể do đó đào tạo nghề và tạo việc làm cho những đối tượng này phần lớn
chỉ đào tạo nghề ở bậc sơ cấp hoặc trung cấp dẫn đến cơ hội để tìm việc làm rất
hạn chế. Bên cạnh đó, năng lực lao động của người dân tộc thiểu số còn thấp do
chưa có nhiều kinh nghiệm sản xuất, quyền tự quyết phương án sản xuất kinh
doanh còn hạn chế, trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động dân tộc thiểu số
chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.
Thực tế hiện nay vùng dân tộc, miền núi không hấp dẫn các
nhà đầu tư do cơ sở hạ tầng còn thấp kém. Bên cạnh đó, năng lực đầu tư phát triển
các loại hình doanh nghiệp của người dân địa phương còn hạn chế do thiếu vốn đầu
tư, thiếu trang thiết bị kỹ thuật, trình độ, chuyên môn kỹ thuật của lao động
là thanh niên dân tộc thiểu số chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động.
Hệ thống trường dạy nghề và cơ sở đào tạo nghề chưa đầy đủ và toàn diện về quy
mô ngành nghề và phân bố không đồng đều ở các vùng. Nếu so với mục tiêu đề ra
cho giai đoạn 2006 - 2010 thì quy mô các trường hiện nay mới chỉ đáp ứng được
48% yêu cầu và tuyển sinh dạy nghề dài hạn mới chỉ đáp ứng được 35%. Đây cũng
là nguyên nhân khiến cho lao động vùng miền núi, dân tộc thiểu số khó tiếp cận
được với việc làm nhất là lĩnh vực phi nông nghiệp và lao động yêu cầu chất lượng
cao.
Thời gian qua, việc dạy nghề và tạo việc làm đã trở thành
vấn đề chiến lược phát triển nguồn nhân lực của nhà nước ta. Theo Ngân hàng
Chính sách xã hội, đến nay tổng dư nợ trong lĩnh vực này là 89.461 tỷ đồng.
Thông qua đó đã giúp hàng triệu người nghèo có việc làm. Bên cạnh những thành tựu
đã đạt được, hiện nay, một số chính sách đã không còn phù hợp về nội dung, định
mức về cơ chế thực hiện; chưa có chính sách gắn với phát triển chung và gắn với
giải quyết việc làm; chưa có chính sách ưu đãi, khuyến khích cụ thể cho đối tượng
lao động là người dân tộc thiểu số tạo việc làm trong đó có chính sách vay vốn;
chưa có chính sách khuyến khích thu hút các tổ chức, doanh nghiệp sản xuất kinh
doanh ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi sử dụng lao động tại chỗ...
Để giảm nghèo bền vững thời gian tới cần phải bổ sung,
hoàn thiện cơ chế, chính sách để giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc miền
núi và vùng dân tộc thiểu số. Trong đó, cần phải phát triển mạnh sản xuất nông
nghiệp hàng hóa; Nhà nước cần tiếp tục tăng cường đầu tư cho khu vực nông nghiệp
đi đôi với cơ cấu đầu tư cho vùng dân tộc và miền núi; đẩy mạnh công nghiệp chế
biến, nông lâm thủy sản, phát triển các loại hình ngành nghề, thủ công truyền
thống, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo cơ hội có việc làm cho lao động
là người dân tộc; bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách về đào tạo nghề và giải
quyết việc làm, chính sách cho vay vốn để tạo việc làm đối với dân tộc thiểu số;
cần có các chính sách ưu đãi để thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất,
kinh doanh tại vùng khó khăn, vùng nông thôn và sử dụng lao động tại địa
phương; nhằm giải quyết việc làm cho lao động miền núi và vùng dân tộc thiểu số
cũng như giúp người dân thoát nghèo.
Hà An
No comments:
Post a Comment